WIDOCZEK (sekret, niebko, aniołek, skarb)

Dorotka, która mieszka na pierwszym piętrze, nauczyła mnie robić "widoczki". Niektórzy mówią na nie "sekret". Najpierw trzeba znaleźć kawałki potłuczonej szyby, najlepiej przezroczystej. Pluje się na nią i czyści spódniczką albo bluzką, żeby było przez nią lepiej widać. Za blokiem babci jest mnóstwo grządek z kwiatami i warzywami. To grządki sąsiadów, ale tylko tych, którzy chcieli, inni nie mają. Niektórzy strasznie się złoszczą, gdy dzieciaki zerwą im jakiś kwiatek, dlatego lepiej sprawdzić, czy nikt nie patrzy. Trzeba zerwać kilka ślicznych kwiatków, poszukać ładne listki i już można robić widoczek.
Znajduje się specjalne miejsce i kopie w nim mały dołek. Potem wkłada się tam kwiatki i inne roślinki albo malutkie kamyczki. Na to wszystko kładzie się starannie wyczyszczone szkło i ostrożnie przyciska, obsypując boki ziemią. Patrzy się ostatni raz i pokazuje swój widoczek koleżance, a na końcu wszystko zasypuje się ziemią. Miejsce z widoczkiem zaznacza się specjalnym kamyczkiem albo patyczkami i nikt nie może się o tym dowiedzieć, to jest sekret, czyli tajemnica. Następnego dnia przychodzi się i sprawdza, czy wszystko w porządku. Znajduje się to miejsce i odkrywa widoczek – jeśli nadal jest śliczny to można go z powrotem zasypać, a jeśli nie, to trzeba niektóre kwiatki wymienić. Robienie i odkrywanie widoczków to wspaniała zabawa! ("Gra w kapsle, czyli autolustracja dziecka PRL-u" Katarzyna Anna Weiss)

W sumie to co Pani Weiss opisała mogłoby wystarczyć. To była w pewnym sensie zabawa podwórkowa wymagająca zdolności artystycznych. Do tego wystarczyło to co się znajdowało pod ręką a więc wszelkie, koraliki, muszelki, patyczki, płatki kwiatków a nawet złotko, które pozostawało po cukierkach czy czekoladzie.

Potem wystarczyło wykopać w ziemi dołek, przystroić go odpowiednimi rzeczami i na końcu przykryć szybką (kawałkiem szkła). Następnie trzeba było to wszystko zakopać i oznaczyć ziemię z widoczkiem jakąś charakterystyczną rzeczą o której tylko my będziemy wiedzieć by potem móc przed koleżankami pochwalić się naszym skarbem.

Takie tworzenie widoczków było bardzo popularne wśród dziewczynek, która dawała im możliwość kreacji plastycznej. Tylko wtajemniczeni wiedzieli o takich rzeczach. Im więcej się ich posiadało tym lepiej ale trzeba było uważać na konkurencję (przeważnie to byli chłopcy), która potrafiła potem z zazdrości niszczyć takie skarby oraz na to by zapamiętac gdzie się taki sekret znajduje.